Integracja sensoryczna

Integracja sensoryczna – na czym polegają zaburzenia i terapia integracji sensorycznej?

Integracja sensoryczna jest procesem neurologicznym, który organizuje wrażenia dostarczane mózgowi z otoczenia i ciała. Dzięki niej jesteśmy w stanie w sposób prawidłowy odbierać oraz interpretować bodźce zmysłowe oraz reagować adekwatnie do sytuacji. Czasem jednak pojawiają się problemy, a zaburzenia integracji sensorycznej przekładają się na trudności w funkcjonowaniu i zachowaniu. Ponieważ nie mijają samoczynnie, bardzo ważna jest szybka reakcja i podjęcie terapii.

Integracja sensoryczna – co to takiego?

Integracja sensoryczna (ang. Sensory Integration, SI) to zdolność do odczuwania i reagowania na informacje, jakie docierają do nas z otoczenia i drogą zmysłową. To umiejętność, która pozwala nie tylko odczuwać, ale również porządkować i układać w spójną całość bodźce:

• wzrokowe,
• słuchowe,
• dotykowe,
• węchowe,
• smakowe,
• pochodzące z ruchu i grawitacji,

które docierają do mózgu za pośrednictwem zmysłów. Mózg nabywa i rozwija tę umiejętność przez całe życie, choć najbardziej intensywnie w pierwszych latach życia.

Gdy integracja sensoryczna działa sprawnie, zachowujemy się adekwatnie do różnych sytuacji. Dzieje się tak, ponieważ proces organizacji informacji sensorycznych jest fundamentem wielu umiejętności, zarówno związanych z ruchem, mową i percepcją, jak i emocjami, uwagą oraz relacjami społecznymi. Jeśli pojawią się zaburzenia integracji sensorycznej, pojawiają się kłopoty w codziennym funkcjonowaniu.

Zaburzenia integracji sensorycznej – przyczyny

Przyczyn zaburzeń integracji sensorycznej jest wiele. Najczęściej to konsekwencje różnych sytuacji, które miały miejsce podczas ciąży lub porodu. Wpływ mają zarówno powikłania w ciąży, poród przedwczesny czy komplikacje okołoporodowe.

Zaburzenia integracji sensorycznej – objawy

Jeśli mózg nie umie prawidłowo przetwarzać bodźców zmysłowych, pojawiają się objawy zaburzenia integracji sensorycznej. Gdy układ nerwowy niewłaściwie organizuje bodźce zmysłowe, występują różne dysfunkcje, czyli zaburzenia. Są to najczęściej:

• zmienne nastroje, impulsywność, wybuchowość,
• szybkie męczenie się,
• trudności z ubieraniem się, rysowaniem, jazda na rowerze,
• problemy w kontaktach z rówieśnikami,
• nadwrażliwość lub za mała wrażliwość na dotyk, ruch, bodźce wzrokowe bądź słuchowe. Dzieci wówczas czują się albo przytłaczane ilością bodźców pochodzących z otoczenia lub przeciwnie, poszukują intensywnych wrażeń sensorycznych.

Terapia integracji sensorycznej

Problemy wynikające z zaburzeń integracji sensorycznej mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie dziecka. To dlatego tak ważne jest szybkie rozpoznanie i włączenie terapii.

Terapia integracji sensorycznej dąży do poprawy organizacji pracy mózgu poprzez ćwiczenia, w których mały pacjent doświadcza wielu różnych bodźców sensorycznych podczas ruchu. Tym samym terapia integracji sensorycznej wspomaga rozwój układu nerwowego dziecka. Jej celem jest usprawnienie bazowych systemów sensorycznych i procesów nerwowych, nauczenie mózgu właściwego reagowania na bodźce zewnętrzne.
Terapia integracji sensorycznej oparta jest na zabawie, do której wykorzystuje się piłki i wałki, deskorolki, huśtawki, hamaki, platformy równoważne, talerze obrotowe. Ćwiczenia i formy aktywności dostosowane są do wieku i możliwości dziecka.

Uzyskanie diagnozy w kierunku zaburzeń integracji sensorycznej to pierwszy krok ku zmianie życia dziecka na lepsze.