Metoda Tomatisa – trening uwagi słuchowej

Alfred Tomatis, profesor medycyny, otolaryngolg, prowadził badania nad związkiem pomiędzy słuchem, głosem, mową i językiem oraz ich wpływem na jakość życia człowieka.

Tomatis wprowadził rozróżnienie między dwoma procesami: słyszeniem a słuchaniem.

Wieloletnie doświadczenia doprowadziły do konkluzji, iż słyszenie jest procesem biernym, zależącym od stanu narządu słuchu, natomiast słuchanie czyli uwaga słuchowa jest procesem aktywnym, polegającym na świadomym odbieraniu bodźców dźwiękowych, wydobywaniu z otoczenia istotnych dźwięków i czerpania w ten sposób informacji o otaczającym świecie.

Tomatis uważał, że dźwięk spełnia nie tylko funkcję informacyjną, lecz również stanowi bardzo istotną stymulację dla kory mózgowej, dlatego stworzył on metodę kształcenia uwagi słuchowej, zwaną także treningiem słuchowym lub metodą stymulacji audio-psycho-lingwistycznej (SAPL). Metoda ta, ma na celu kształtowanie umiejętności aktywnego i świadomego słuchania, co w efekcie poprawia funkcjonowanie w wielu różnorodnych sferach życia.

Elektroniczne ucho

W celu wspierania funkcji słuchowej Profesor Tomatis skonstruował aparat zwany „Elektronicznym uchem”.

Trening słuchowy polega na słuchaniu dźwięków poprzez urządzenie zwane „elektronicznym uchem”. Jest to idealny model ludzkiego ucha, który pozwala „wyćwiczyć” ucho pacjenta w taki sposób, aby mogło prawidłowo pracować. Ćwiczenia stymulują centralny system nerwowy, a szczególnie korę mózgową, odpowiedzialną za procesy myślenia. Stymulacja ucha odbywa się poprzez dźwięki o określonej, wysokiej częstotliwości. Wszystkie dźwięki są odpowiednio filtrowane w zależności od indywidualnych wymogów i potrzeb. Mogą one zarówno stymulować funkcje organizmu, jak i pomóc w relaksacji osobie słuchającej. W metodzie prof. Tomatisa wykorzystana została muzyka poważna m.in. Mozarta oraz Chorały Gregoriańskie, a także dźwięki mowy ludzkiej. Badania Prof. Tomatisa zostały uznane i potwierdzone przez Paryską Akademię Medyczną oraz Francuską Akademię Nauk w 1957 roku. W Polsce prace Prof. Tomatisa są wykorzystywane przez Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu w Warszawie w projekcie badawczym prowadzonym we współpracy z Centrum APF.

Metoda Alfreda Tomatisa jest skierowana zarówno do dzieci jak i dla dorosłych. Z powodzeniem można ją stosować u:
• Osób z zaburzeniami koncentracji uwagi które mają problem z przetwarzaniem słuchowym informacji
• Osób dyslektycznych
• Osób z sprzężoną niepełnosprawnością – Autyzm, Zespół Aspergera
• Osób jąkających się
• Osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
• Dzieci z zaburzeniami mowy i opóźnionym rozwojem mowy,
• Kobiet w ciąży
• Osób leżących i niepełnosprawnych ruchowo celem dostymulowania przedsionka drogą słuchową
• Aktorów celem zwiększenia kontroli nad własnym głosem
• Osób mających kłopoty z artykulacją i wyrazistością mowy

OBSZARY ZASTOSOWANIA METODY TOMATISA

TRUDNOŚCI SZKOLNE

starszy wiek szkolny

• trudności w czytaniu ze zrozumieniem,
• problemy związane z komunikowaniem się pisemnym, rozplanowaniem notatki,
• ograniczenia umiejętności poczucia rytmu oraz sekwencyjności (np. nieumiejętność zapamiętania tabliczki mnożenia)
• wolniejsze tempo pracy na lekcji,
• trudności matematyczne,
• nieadekwatne oceny w szkole w porównaniu z wysiłkiem włożonym na naukę w domu.

Metoda Tomatisa oddziałuje na plastyczność połączeń nerwowych, odpowiedzialnych za dekodowanie i analizę dźwięków a także na koordynację słuchowo-wzrokowo-ruchową czyli procesów od, których zależy sprawne nabywanie różnorodnych umiejętności szkolnych.
Trening słuchowy ma na celu skrócenie czasu analizy informacji dźwiękowej w wyniku czego znacznie poprawia się pamięć, koncentracja i uwaga a co za tym idzie -zdolność efektywnego uczenia się.